Buiten Verwachting: een prachtig en omvangrijk naslagwerk over Nieuw- en Sint Joosland
- 17 feb 2024
- 4 minuten
Ben jij iemand die wel eens meer – of alles – zou willen weten over de geschiedenis van Nieuw- en Sint Joosland? Zoek dan niet verder, maar rep je naar de website www.historienieuwland.nl.
5,5 kilo
Dat zeggen we niet omdat je al die informatie daar meteen zult vinden, maar omdat je er het boek ‘Buiten Verwachting’ kunt bestellen, van René Hoebeke. Dat boek, een naslagwerk over de geschiedenis van Nieuw- en Sint Joosland, is werkelijk fenomenaal. Je koopt in feite een box met daarin een prachtig boek van 912 pagina’s, een kleiner werk met bijlagen, en een paar grote kaarten. Het geheel weegt maar liefst 5,5 kilo!
We hadden in november wel gelezen over dit boek, dat in december zou worden gepresenteerd, maar we beseften toen nog niet goed hoe groot en veelomvattend dit werk was geworden. Eerder deze week vroegen we het boek op uit het magazijn van ZB Bibliotheek van Zeeland.
Bibliotheekmedewerker Kees Davidse wist meteen welk boek we bedoelden (want de auteur deed ook veel onderzoek in de bieb, toen hij aan het boek werkte), maar hij had ook geen idee van de omvang. “Hebben jullie even?” lachte hij vrolijk, toen hij met het pakket kwam aanzetten. “Machtig!” Veel meer dan dat wisten wij ook niet uit te brengen.
Een rondje winkeliers
Met toestemming van de auteur hebben we een paar screenshots gemaakt uit het boek, en wel uit deel III, het hoofdstuk over ondernemers in Nieuw- en Sint Joosland. We kregen ook toestemming om passage te citeren. Hierbij een stukje uit de paragraaf ‘een rondje winkeliers’, dat eerder verscheen in een wijkkrant uit 1973. Het is waarschijnlijk geschreven door Kees Baas.
“Vanaf de herberg naar de andere kant van het dorp liep een soort dam met aan beide kanten witte hekken. Er was toen een hele steile aprel naar de Veerstraat met oude grote lindebomen aan beide zijden van de weg. Links van de aprel lag een hoop bomen van wagenmakerij van Jaap Francke. Aan de rechterzijde was de slagerij van Imanse.
Vanaf de herberg De Roode Leeuw rechts de Molendijk (de Vinke) op, was er eerst het winkeltje van Kees Poppe waar je boter en eieren kon kopen. Hiernaast was de schoenmakerij
van Piet Meliefste waar je je schoenen kon later repareren en je ook voordelig kon laten knippen voor 10 cent. Voor 8 cent werd je geschoren waarbij je je hoofd op de ‘kapbulte moest leggen. Drie huizen verder stond het winkeltje van Geertje van Theune [Geertrui van Offenbeek-Schoolmeester] waar van alles te koop was; van suiker tot vliegenvangers.
Op de hoek van de Vinke [linkerkant] stond een opslagplaats voor fruit uit de boomgaard van Piet van Leerdam [landbouwer]. Het huis werd ‘de Piezel’ genoemd maar waarom is mij onbekend. Beneden de dijk [om de hoek] woonde Izak Catsman [gemeentebode]. Deze man was bode op Middelburg en stokman in de kerk. Hij gebruikte zijn stok weleens als het niet goed ging. Er zullen nog wel Nieuwlanders zijn die met deze stok kennis gemaakt hebben.
In de dijk [Molendijk] stond een gemetselde bak die de assiebak werd genoemd en daar recht tegenover was de werkplaats van Jewannes [Johannes] Joosse. Ik weet nog goed dat er een meeuw in een kooi zat. Ik dacht dat hij liever een kanarie zou hebben, maar dat hij die niet kon betalen.
Op de dijk was er nog zo’n klein winkeltje van Nele Kaat [Neeltje van Eenennaam-Kaat], maar wat daar allemaal verkocht werd is mij niet duidelijk meer, maar ik vermoed dat het ellegoed [manufacturen] was. Verder op de dijk [Molendijk] was er een aprel naar de Molendreef [Molenweg], maar daar lag een grasveld en dat werd ‘de Leegte’ genoemd. In de winter reden we daar van de dijk af op een prikslee als er sneeuw lag en in de zomer speelden we het spel ‘“Kettenkuut’. Iedereen van het dorp weet nog wel hoe het spel gespeeld moet worden.’”
Ook voor Middelburgers
Heerlijk, dit soort teksten. Een Kettenkuut? Een assiebak? Een kapbulte? We worden er stiknieuwsgierig van. En vergis je niet: dit naslagwerk is niet alleen interessant voor Nieuwlanders. De geschiedenis van het dorp raakt ook aan die van Middelburg, reken maar.
Buiten Verwachting : een naslagwerk over de geschiedenis van Nieuw- en Sint Joosland van 1631-2023
Auteurs: R.E. Hoebeke (Auteur), Maatje Meulmeester-van den Bosch (Redacteur)
Fysiek boek, Nederlands, 2023
Editie: Eerste druk
Uitgever: R.E. Hoebeke, Nieuw- en Sint Joosland, 2023
Meer info op https://www.historienieuwland.nl.
Meer Nieuw- en Sint Joosland op WZDS.
